伯夷列传古诗赏析

朝代:两汉

作者： 司马迁

全文:

　　夫学者载籍极博。尤考信于六艺。《诗》、《书》虽缺，然虞、夏之文可知也。尧将逊《，让于虞舜，舜、禹之间，岳牧咸荐，乃试之于《，典职数十年，功用既兴，然后授政。示天下重器，王者大统，传天下若斯之难也。而说者曰：“尧让天下于许由，许由不受，耻之逃隐。及夏之时，有卞随、务光者。”此何以称焉？太史公曰：余登箕山，其上盖有许由冢云。孔子序列古之仁圣贤人，如吴太伯、伯夷之伦详矣。余以所闻，由、光义至高，其文辞不少概见，何哉？孔子曰：“伯夷、叔齐，不念旧恶，怨是用希。”“求仁得仁，又何怨乎？”余悲伯夷之意，睹轶诗可异焉。其传曰：伯夷、叔齐，孤竹君之二子也。父欲立叔齐。及父卒，叔齐让伯夷。伯夷曰：“父命也。”遂逃去。叔齐亦不肯立而逃之。国人立其中子。于是伯夷、叔齐闻西伯昌善养老，“盍往归焉！”及至，西伯卒，武王载木主，号为文王，东伐纣。伯夷、叔齐叩马而谏曰：“父死不葬，爰及干戈，可谓孝乎？以臣弑君，可谓仁乎？”左右欲兵之。太公曰：“此义人也。”扶而去之。武王已平殷乱，天下宗周，而伯夷、叔齐耻之，义不食周粟，隐于首阳山，采薇而食之。及饿且死，作歌，其辞曰：“登彼西山兮，采其薇矣。以暴易暴兮，不知其非矣。神农、虞、夏忽焉没兮，我安适归矣？于嗟徂兮，命之衰矣。”遂饿死于首阳山。由此观之，怨邪非邪？ 或曰：“天道无亲，常与善人。”若伯夷、叔齐，可谓善人者非邪？积仁洁行，如此而饿死。且七十子之徒，仲尼独荐颜渊为好学。然回也屡空，糟糠不厌，而卒蚤夭。天之报施善人，其何如哉？盗跖日杀不辜，肝人之肉，暴戾恣睢，聚党数千人，横行天下，竟以寿终，是遵何德哉？此其尤大彰明较著者也。若至近世，操行不轨，专犯忌讳，而终身逸乐，富厚累世不绝。或择地而蹈之，时然后出言，行不由径，非公正不发愤，而遇祸灾者，不可胜数也。余甚惑焉，倘所谓天道，是邪非邪？

　　子曰：“道不同，不相为谋。”亦各从其志也。故曰：“富贵如可求，虽执鞭之士，吾亦为之。如不可求，从吾所好。”“岁寒，然后知松柏之后凋。”举世混浊，清士乃见。岂以其重若彼，其轻若此哉？“君子疾没世而名不称焉。”贾子曰：“贪夫徇财，烈士徇名，夸者死权，众庶冯生。”同明相照，同类相求。“云从龙，风从虎，圣人作而万物睹。”伯夷、叔齐虽贤，得夫子而名益彰；颜渊虽笃学，附骥尾而行益显。岩穴之士，趋舍有时，若此类名湮灭而不称，悲夫。闾巷之人，欲砥行立名者，非附青云之士，恶能施于后世哉！

拼音:

fū xué zhě zǎi jí jí bó. yóu kǎo xìn yú liù yì. shī shū suī quē, rán yú xià zhī wén kě zhī yě. yáo jiāng xùn, ràng yú yú shùn, shùn yǔ zhī jiān, yuè mù xián jiàn, nǎi shì zhī yú, diǎn zhí shù shí nián, gōng yòng jì xìng, rán hòu shòu zhèng. shì tiān xià zhòng qì, wáng zhě dà tǒng, chuán tiān xià ruò sī zhī nán yě. ér shuō zhě yuē: yáo ràng tiān xià yú xǔ yóu, xǔ yóu bù shòu, chǐ zhī táo yǐn. jí xià zhī shí, yǒu biàn suí wù guāng zhě. cǐ hé yǐ chēng yān? tài shǐ gōng yuē: yú dēng jī shān, qí shàng gài yǒu xǔ yóu zhǒng yún. kǒng zǐ xù liè gǔ zhī rén shèng xián rén, rú wú tài bó bo yí zhī lún xiáng yǐ. yú yǐ suǒ wén, yóu guāng yì zhì gāo, qí wén cí bù shǎo gài jiàn, hé zāi? kǒng zǐ yuē: bó yí shū qí, bù niàn jiù è, yuàn shì yòng xī. qiú rén dé rén, yòu hé yuàn hū? yú bēi bó yí zhī yì, dǔ yì shī kě yì yān. qí chuán yuē: bó yí shū qí, gū zhú jūn zhī èr zi yě. fù yù lì shū qí. jí fù zú, shū qí ràng bó yí. bó yí yuē: fù mìng yě. suì táo qù. shū qí yì bù kěn lì ér táo zhī. guó rén lì qí zhōng zǐ. yú shì bó yí shū qí wén xī bó chāng shàn yǎng lǎo, hé wǎng guī yān! jí zhì, xī bó zú, wǔ wáng zài mù zhǔ, hào wéi wén wáng, dōng fá zhòu. bó yí shū qí kòu mǎ ér jiàn yuē: fù sǐ bù zàng, yuán jí gān gē, kě wèi xiào hū? yǐ chén shì jūn, kě wèi rén hū? zuǒ yòu yù bīng zhī. tài gōng yuē: cǐ yì rén yě. fú ér qù zhī. wǔ wáng yǐ píng yīn luàn, tiān xià zōng zhōu, ér bó yí shū qí chǐ zhī, yì bù shí zhōu sù, yǐn yú shǒu yáng shān, cǎi wēi ér shí zhī. jí è qiě sǐ, zuò gē, qí cí yuē: dēng bǐ xī shān xī, cǎi qí wēi yǐ. yǐ bào yì bào xī, bù zhī qí fēi yǐ. shén nóng yú xià hū yān méi xī, wǒ ān shì guī yǐ? yú jiē cú xī, mìng zhī shuāi yǐ. suì è sǐ yú shǒu yáng shān. yóu cǐ guān zhī, yuàn xié fēi xié? huò yuē: tiān dào wú qīn, cháng yǔ shàn rén. ruò bó yí shū qí, kě wèi shàn rén zhě fēi xié? jī rén jié xíng, rú cǐ ér è sǐ. qiě qī shí zi zhī tú, zhòng ní dú jiàn yán yuān wèi hào xué. rán huí yě lǚ kōng, zāo kāng bù yàn, ér zú zǎo yāo. tiān zhī bào shī shàn rén, qí hé rú zāi? dào zhí rì shā bù gū, gān rén zhī ròu, bào lì zì suī, jù dǎng shù qiān rén, héng xíng tiān xià, jìng yǐ shòu zhōng, shì zūn hé dé zāi? cǐ qí yóu dà zhāng míng jiào zhù zhě yě. ruò zhì jìn shì, cāo xíng bù guǐ, zhuān fàn jì huì, ér zhōng shēn yì lè, fù hòu lěi shì bù jué. huò zé dì ér dǎo zhī, shí rán hòu chū yán, xíng bù yóu jìng, fēi gōng zhèng bù fā fèn, ér yù huò zāi zhě, bù kě shèng shǔ yě. yú shén huò yān, tǎng suǒ wèi tiān dào, shì xié fēi xié? zǐ yuē: dào bù tóng, bù xiāng wéi móu. yì gè cóng qí zhì yě. gù yuē: fù guì rú kě qiú, suī zhí biān zhī shì, wú yì wèi zhī. rú bù kě qiú, cóng wú suǒ hǎo. suì hán, rán hòu zhī sōng bǎi zhī hòu diāo. jǔ shì hún zhuó, qīng shì nǎi jiàn. qǐ yǐ qí zhòng ruò bǐ, qí qīng ruò cǐ zāi? jūn zǐ jí mò shì ér míng bù chēng yān. jiǎ zǐ yuē: tān fū xùn cái, liè shì xùn míng, kuā zhě sǐ quán, zhòng shù píng shēng. tóng míng xiāng zhào, tóng lèi xiāng qiú. yún cóng lóng, fēng cóng hǔ, shèng rén zuò ér wàn wù dǔ. bó yí shū qí suī xián, dé fū zǐ ér míng yì zhāng yán yuān suī dǔ xué, fù jì wěi ér xíng yì xiǎn. yán xué zhī shì, qū shě yǒu shí, ruò cǐ lèi míng yān miè ér bù chēng, bēi fū. lǘ xiàng zhī rén, yù dǐ xíng lì míng zhě, fēi fù qīng yún zhī shì, è néng shī yú hòu shì zāi!